Gartley pattern ya da bilinen adıyla Gartley formasyonu, 1935 yılında H. M. Gartley tarafından keşfedilen bir harmonik grafik modelidir. Yatırımcıların reaksiyonlarını en yüksek ve en düşük seviyelerini belirlemesine yardımcı olan ve Fibonacci sayılarına ve oranlarına dayanan bir grafik modeli olarak da tanımlanabilir.
Teknik analizlerde geçmişten günümüze yaygın olarak kullanılan Gartley formasyonu, fiyat grafiğinde belirli bir geometrik yapıya sahip bir harmonik formasyondur. Bu grafiği anlamak için harmonik formasyonlar hakkında da bilgi sahibi olmak gerekiyor. Tüm piyasalarda ve zaman ölçeklerinde kullanılabilen Gartley formasyonu, ilk olarak H. M. Gartley tarafından geliştirilmiş olsa da takip eden dönemde Scott Carney tarafından çeşitli eklemeler ve düzenlemeler yapılmıştır. Gartley formasyonu harmonik formasyonlar arasında yer almaktadır.
Gartley formasyonu hedefi ve hareketinin doğru analiz edilmesi için bazı göstergelere ihtiyaç vardır. Temelde bir harmonik formasyon olan Gartley formasyonunu anlamak için bu formasyon türlerini öğrenmek gerekiyor. Harmonik formasyonlar bilindiği üzere iyi tanımlanmış ardışık Fibonacci düzeltmeleri ve Fibonacci uzatmaları kombinasyonlarını içeren, esnek yorumlama için daha az alan oluşturan 5 noktalı dönüş grafikleridir. Özellikle konsolide olan piyasalarda sürekli olarak kendilerini tekrar etme eğilimi içinde yer almaktadır.
Gartley formasyonu ise fiyat grafiğinde belirli bir geometrik yapıya sahip hormonik bir formasyondur. Fibonacci sayılarına ve oranlarına dayanan ve yatırımcıların reaksiyon iniş ve çıkışlarını belirlemede yardımcı olan bir grafik modelidir. Özellikle spot forex piyasalarında Gartley formasyonu ile işlem yapmanın çok büyük avantajları bulunuyor. Gartley formasyonu birçok kurala göre çalışır. Bu nedenle konu hakkında teknik bilgi sahibi olmak önemlidir.
Gartley formasyonu kuralları kendi içinde birçok başlık altında incelenebilir. Nispeten diğer birçok grafik analiz türüne göre daha karmaşık bir yapıdadır. Piyasalardaki dip ve tepe noktalarını tahmin etmek için Fibonacci oranlarını ve geometrik ilişkileri kullanarak çalışmaktadır.
Gartley formasyonu kuralları ise kısaca şöyledir:
Gartley formasyonu yorumu diğer birçok grafik analizine göre çok daha zordur. Teknik analizlerde trend dönüşleri hakkında bilgi sağlayan bir harmonik formasyon olması da yorumların detaylanmasına neden olmaktadır. Bu formasyonu yorumlayabilmek için fiyat hareketlerinin belirli bir Fibonacci oranına göre düzeltmeler yapması ve belirli geometrik şekilleri takip etmesi gerekecektir.
Grafiğin yorumlanmasında Fibonacci oranları, Gartley formasyonu için fiyat hareketinin belirli Fibonacci oranlarına göre düzeltmeler yapması ile tanımlanmaktadır. AB hareketi, XA hareketinin %61,8 veya %78,6 Fibonacci düzeltme seviyelerine ulaşması beklenir. Geometrik ilişkiler de yine Gartley formasyonu için önemlidir. Gartley formasyonunun doğrulaması için CD hareketinin sona erdiği noktada bir dip ve tepe noktası meydana gelir. Gartley formasyonunun doğrulanması için kırılma anında yüksek işlem hacmi ve fiyat hareketleri gözlemlenecektir.
Gartley boğa formasyonu modeli, grafikte düşüş trendinin sona ererek yükselişe geçileceğini göstermektedir. Bu formasyonun ortaya çıkması için grafikte bazı göstergelerin takip edilmesi şarttır. Piyasalarda “boğa’’ terimi yükselişi ifade ettiği için boğa Gartley formasyonu da yükseliş eğiliminin yaşanacağını gösteren bir teknik analiz olarak tanımlanabilir.
Boğa Gartley formasyonu tamamlandığında CD hareketinin sona erdiği nokta dip noktası olarak meydana gelir. Fiyatlar ise yeni bir yükseliş trendine başlar. Bullish Gartley modeli olarak da bilinen bu formasyonda yükselen bir XA hareketi ile formasyon başlayacaktır. AB daha sonra düşüşte, BC yükselişte ve CD tekrar düşüşte olabilir.
Ayı Gartley formasyonu modeli ise Bearish Gartley olarak tanımlanır. Boğanın tam tersi bir model olarak düşünülmelidir. Piyasalarda “ayı’’ terimi düşüş eğilimi ifade ettiği için Gartley formasyonunda da düşüş beklentisi oluşmaktadır. Boğa Gartley formasyonunun mutlak eşdeğeri olarak tersine çevrilmiş hali olarak düşünülebilir.
Ayı Gartley formasyonunun başlıca özellikleri ise şunlardır:
Düşüş eğilimini gösteren Gartley formasyonun potansiyelinin D noktasından bir fiyat düşüşü olduğu sinyali alınabilir. Gartley formasyonu için ayı modeli genel bir düşüş eğilimine işaret etmektedir. Göstergelerin doğru şekilde algılanması ve buna göre işlem gerçekleştirilmesi önemlidir.
Ayı Gartley modelinin oluşması durumunda fiyatların yükseliş trendinden düşüş trendine geçmesi beklenmelidir. Her zaman Gartley formasyonu dahil teknik analizler kesin sonuçlar vermez. Bu nedenle grafiğin mutlaka doğrulanması ve piyasa koşullarının da iyi analiz edilmesi gerekecektir.
Gartley formasyonu sonrası piyasalarda ne olacağı tamamen formasyon tipine/modeline göre değişecektir. Formasyon eğer doğrulanırsa kırılma hareketine bağlı olarak hedefler değişebilir. Gartley formasyonu genelde bir trend dönüş formasyonu olarak kabul edilebilir. Fiyatların mevcut trendden farklı bir yöne doğru hareket etmeye başlaması düşünülmektedir.
Gartley formasyonu sonrası ortaya çıkacak sonuçları boğa ve ayı Gartley modeline göre tanımlamak daha doğru olacaktır. Eğer Gartley formasyonu boğa modeli olarak gerçekleşmişse, fiyatlar düşüş trendinden yükselişe geçebilir. CD hareketinin sona erdiği noktada bir dip ortaya çıkar ve fiyatlar bundan sonra yukarı yönde eğilim gösterir.
Ayı Gartley formasyonu oluşumunun sonunda ise fiyatların yükseliş trendinden düşüşe geçtiği düşünülmelidir. CD hareketinin sona erdiği noktada bir tepe noktası oluşur ve fiyatlar aşağı yönde harekete başlar. Bu formasyon düşüş trendinin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Gartley formasyonunda grafiğin güvenilirliği için hareketin doğrulanması son derece önemlidir. Genelde ayı Gartley formasyonunda yatırımcılar düşüş trendinin bir işareti olarak kısa pozisyonlar açabilmektedir.
Gartley formasyonu güvenilirliği her zaman yüzde 100 değildir. Güvenilir olması için mutlaka doğrulanması gerekiyor. Buna uygun analiz araçları, bilgi birikimi ve deneyim ile doğruluğu anlaşılabilmektedir. Tek başına Gartley formasyonu hiçbir zaman kesin sonuç vermez. Risk faktörleri her zaman Gartley formasyonunda da bulunmaktadır.
Gartley formasyonunun tamamlanmasının ardından CD hareketinin sona erdiği noktada fiyatların belirli bir yönde kırılma yapması beklenmektedir. Bu kırılma, formasyonda doğrulama açsısından önemlidir. Gartley formasyonu eğer tamamlandıktan sonra fiyatlar beklenen yönde oluşmazsa formasyonun güvenilirliği azalacaktır. Piyasa koşulları ve işlem hacmi gibi detaylar da doğrulamada önemli göstergelerdir.
