Finans sektöründe hedge terimi, en basit tanımıyla riskten korunma anlamına gelir. Finans dünyasında sık sık kullanılan bu terim döviz, faiz veya emtia gibi finansal ürünlerde sahip olunan açık pozisyonlardan kaynaklı risklerden korunmayı amaçlar. Bu sebeple söz konusu açık pozisyonlara ters yönlü risk oluşturan işlemlerin yapılması hedge yapmak veya “hedging” anlamı taşır. Hedge amaçlı yapılan işlemlerin karlılığı, riskten korumaya çalışılan pozisyonun karlılığı ile ters yöndedir. Bu yüzden hedge olarak yapılan işlemler orijinal pozisyonun zarar yazdığı durumlarda otomatikman kar üreterek riski en aza indirmiş olur. Yatırımcılar için çok önemli olan hedge işlemini yaparken bazı kriterlere dikkat etmek gerekir.
Yatırımda hedge yapmak aktif olarak döviz ve emtia işlemlerinin çokça yapıldığı ithalat ve ihracat odaklı sektörlerde sık görülür. Ayrıca bu alanlarda faaliyet gösteren şirketler tarafından kullanılan ve değişken faiz içeren krediler hedge işlemlerine örnek olarak gösterilebilir. Değişken kupon oranına sahip tahviller de hedge yapılan alanlardandır.
Yatırım dünyasında hedge yapmadan önce bu işlemin nasıl yapılacağına karar vermek gerekir. Bu yüzden finansal risk kaynağının tespit edilmesi önemlidir. Döviz ve emtia kaynaklı yatırımlarda oluşan zarar riskinde forward, futures ve opsiyon piyasası işlemleri tercih edilir.
Faiz ve benzeri endeks kaynaklı yatırımlarda oluşan zarar risklerinde ise faiz swapları, futures ve faiz opsiyonları gibi araçlar öne çıkar. Hangi araçla hedge işlemi yapılacağına karar verdikten sonra finansal risk kaynağının tersi yönünde risk oluşturacak şekilde hedge işlemi açılır. Bu sayede hedge işlemi, zarar riskine karşı koruma sağlamış olur.
Hedge yapmanın avantajları, yatırımlarda veya ticari işlemlerde zararları büyük ölçüde sınırlama imkanı sağlar. Çünkü doğru taktikler ve planlar kullanarak hedge yapmak zararları en düşük seviyeyle kurarır. Farklı türde opsiyon ve vadeli işlem sözleşmesi olduğu için bir yatırımcı şunlarda hedge yaparak sermayesini koruma altına alabilir:
Yatırımcılar neredeyse her şeye karşı koruma sağlamak için hedging stratejileri uygulayabilir. Hedge yapmak ayrıca yatırımcıların çok çeşitli varlıklara yatırım yapmasını sağlaması bakımından avantajlıdır. Böylelikle yatırımlarda likiditenin artmasını sağlar. Ayrıca daha düşük marj harcaması gerektirdiği için esnek bir fiyat mekanizması sunar.
Hedge yatırım fonu, ülkemizde serbest yatırım fonu olarak bilinen menkul kıymet fonudur. Belirli kısıtlamaları en aza indirgenmiş ve mümkün olan en esnek yatırım stratejisi uygulayabilen bir yatırım fonu türüdür. Hedge fonların normal yatırım fonlarından bazı farklılıkları bulunur. Hedge fonları diğer standart yatırım fonlarından ayıran özellikleri şunlardır:
Kısacası düşük risk altında yüksek getiri elde etme imkanı sunan her türlü piyasada hedge fonu yer alabilir. Standart yatırım fonlarının büyük bir çoğunluğunda opsiyon veya futures gibi vadeli piyasalara yatırım yapılmaz. Hedge yani serbest yatırım fonları adından da anlaşılacağı üzere yatırım konusunda serbestlik tanır. Ancak bu özelliği sebebiyle yüksek risk değerine sahip olup yatırımcılara yüksek getiri sağlarken aynı zamanda zarar etme potansiyeli de fazladır.
Hedge yapmak isteyen yatırımcılar aynı veya benzer malları eşit miktarlara bölüp iki farklı piyasada aynı anda satarak risk unsurlarını düşürebilir. Bu yöntem yatırımların zarar görmesini tamamen engellemediği için sadece zararın ciddi boyutlarda olmasını engeller. Günümüzde finans dünyasında kullanılan hedging teknikleri, türev piyasası olarak bilinen finansal araçlara odaklıdır. En yaygın türev piyasası işlemleri ise opsiyonlar ve vadeli işlemlerdir.
Bir yatırımcı, fiyatında yükseliş beklediği bir hisse senedini satın alsın. Bu durumda beklentinin tersine hisse senedi fiyatında düşüş olması ve yatırımcının zarar etmesi olasıdır. Yatırımcı bu tür olumsuz bir senaryoda zararı en düşük seviyede tutmak için hedging yapabilir. Böylelikle yatırımcının hisse senedi fiyatının düşmesi durumunda dengeleme yapıldığı için zarar hafifletilebilir.
Öte yandan bir satım opsiyonu kullanarak hisse senedinin fiyatında yaşanan düşüşten kar elde etmek de mümkündür. Bu kar hisse senedi satın almaktan kaynaklanan zararın bir kısmını geri çevirmiş olur. Bu yöntem finans dünyasında yatırımları en etkili şekilde koruma stratejilerinden biri olarak kabul edilir. Hisse senedi örneğinde olduğu gibi hedge etmek riski tamamen ortadan kaldırmasa da zararları belirli öngörü dahilinde azaltır.
Hedge işleminin püf noktaları sayesinde yatırım dünyasında istenen kazanç ve karlılık hedefine ulaşılabilir. Hedge yatırımların diğer yatırımlardaki kazançlarla azaltılmasını hedefler. Hedging işlemi döviz kurlarıyla veya hisse senedi, emtia, forex ve faiz piyasasında yapılabilir. Başarılı bir hedge yapmak için teknikte ters korelasyona dikkat edilmelidir. Hedging işlemi için ters korele olan iki farklı yatırım aracına odaklanmak gerekir. Yatırımları zarar riskinden korumada en iyi seçenekleri tercih etmenin kesin bir yolu olmasa da mevcut seçeneklerin artı ve eksileri değerlendirilerek karara varılabilir. Hedge işlemlerinde püf nokta denilebilecek unsurlar şunlardır:
En etkili hedging yöntemleri sayesinde riskli piyasalarda zarar unsurunu minimum seviyeye indirmek mümkündür. Doğal hedging yönteminde örneğin bir şirketin belirli bir ülkede fabrika kurması halinde o ülkenin yerel para biriminden borçlanması kaçınılmazdır. Bu sayede şirket yatırımları bir yandan hedge edilmiş olur. Finans dünyasında en sık kullanılan ve başarılı sonuç veren hedging stratejileri şunlardır:
Güvenli liman tekniğinde adından da anlaşılacağı gibi düşük riskli emtialar tercih edilir. Döviz değerinin düşmesinden endişe duyanlar altın yatırımıyla hedge işlemini tamamlamış olurlar.
Alnus Yatırım ayrıcalıklarından yararlanın. Size özel yatırım hesabı ile tanışın!
Yatırımcıya özel platform, ürün çeşitliliği, kişiye özel analiz desteği, hızlı para yatırma / çekme ve daha fazlası için hemen hesap açın!
