Kefalet Nedir?

Kefalet; kefilin borçlunun borçlarını yerine getirmemesinden doğan sorumluluğu alacaklı lehine kabul ettiğini gösteren sözleşmeye verilen isimdir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında kefalet sözleşmesi açıklanmaktadır. Kanunen geçerli olan bir borç üzerine kefalet sözleşmesinin hazırlanması gerekmektedir. Ayrıca kefil olacak olan kişinin evli olması durumunda, eşinin de rızasının alınması istenmektedir. Kanunda belirtilen şekilde şartına uymayan ya da eşin rızası olmayan kefalet sözleşmeleri hukuken geçerli sayılmamaktadır. Birden fazla borç için tek bir kefalet sözleşmesi hazırlanamayacağı için her borç için ayrı kefalet sözleşmesinin hazırlanması gerekmektedir.

Kefaletin Tanımı Nedir?

Kefaletin anlamına bakıldığında; güvence sağlama amacına yönelik olan ve hukuki işlem bakımından değer taşıyan bir sözleşmedir. Kefalet sözleşmesinin tarafları ise; alacaklı ve kefil olmaktadır. Dolayısı ile borçlu ile alacaklı arasındaki sözleşme ile kefalet aynı değildir. Ortada kefaletin oluşması için borçlunun izin ya da onay vermesine gerek olmamaktadır. Kefalet sözleşmesinin güvence sağladığı borç ilişkisi ise; satım, kira, ödünç gibi sözleşme ilişkilerinden ya da sebepsiz zenginleşmeden dolayı olabilmektedir.

Kefaletin Geçerlilik Unsurları Nelerdir?

Kefalet sözleşmesinin unsurları aşağıdaki gibidir:

• Geçerli bir asıl borç ilişkisinin olması gerekmektedir. Alacaklının kefile başvurduğu zaman asış borcun mevcut bulunması kaydı ile ileride doğacak olan borçlar için de kefalet sözleşmesinin kurulabilmesi mümkündür. İradeyi bozan sebepler ile yapılan kefalet sözleşmesi ise geçersiz olmaktadır.
• Kefalet sözleşmesinin tarafı olan kefilin tam fiil ehliyetinin olması istenmektedir. Kefilin reşit, sezgin ve kısıtlanmamış olması istenmektedir. Tam ehliyetli olmayan bir kişi kefil olarak gösterilmiş ise; sözleşme geçerliliğini yitirmektedir. Ayrıca tam fiil ehliyeti olmayanların vasilerinin onların adına sözleşme yapabilme durumları da mümkün değildir.
• Kefalet sözleşmesinin yazılı olması zorunludur. Ortada kefaletin olduğu farklı deliller ile kanıtlanabiliyor olsa dahi, yazılı sözleşme mevcut olmadığı için kefalet geçerliliğini yitirmektedir.
• Kefalet sözleşmesine konu olan borç miktarının açık bir şekilde sözleşmede belirtiliyor olması gerekmektedir. Asıl borcun, borçlunun ve borç miktarının Türk Lirası cinsinden belirtilmesi istenmektedir.

Kefalet Çeşitleri Nelerdir?

Kefalet türleri aşağıda verilmiştir:

• Adi kefalet: Tarafların aralarında anlaşması durumunda, borçlunun borcunu ödememesi ya da ödemesinin imkansız hale gelmesi sonrasında alacaklı kefile başvurulmaktadır.
• Birlikte kefalet: Bölünebilir olan bir borca birden fazla sayıda kefilin adi veya zincirleme olarak kefil olmaları durumunda meydana gelen kefalet sözleşmesine verilen isimdir. Adi ve zincirleme birlikte kefalet olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
• Zincirleme kefalet: Müteselsil kefalet olarak da isimlendirilmektedir. Kefil borçlu ile beraber müşterek müteselsil borçlu sıfatını taşımaktadır. Alacaklı ilk etapta asıl borçluya müracaat etmek zorunda değildir. Asıl borçludan borcu talep etmeden direkt kefil ile iletişime geçebilme hakkına da sahiptir.
• Kefile kefalet: Kefile kefil denilen kişi, alacaklıya karşılık olarak kefilin taahhüdünü temin etmiş olmaktadır. Kefilin ödemediği borcu üstlenen kişiye kefile kefil denmektedir.
• Rücua kefalet: Alacaklıya ödemede bulunup borçlunun ödediği tutarı alamayan kefile bir başka kişinin kefil olması durumuna verilen isimdir.

Kefalet Sözleşmesi Nasıl Sona Erdirilir?

Kefaletin sona ermesi için yapılması gerekenler şu şekildedir:

• Asıl borca bağlı olarak asıl borç sona erdiğinde kefalet sözleşmesi de sonlanmaktadır. TBK’nın 598’inci maddesi kapsamında asıl borç kapandığında kefilin borcunun da kapandığı açıkça belirtilmektedir.
• Süreli kefalet, süre sona erdiğinde bitmektedir. Süre içerisinde herhangi bir talepte bulunulmaz ise, kefalet süreli verilmiş olduğu için kefilin kefilliği sona ermektedir.
• Çalışanlara kefalette feshi bildirme ile kefaleti sonlandırmak mümkündür.
• Kefaletten dönüldüğünde, kefalete ilişkin borcun sorumluluğu da ortadan kalkmış olmaktadır.