Repo Nedir?

Repo (Repurchase Agreement), iki taraf arasında yapılan bir finansal anlaşma türüdür. Repo, genellikle bir tarafın diğerine belirli bir dönem için belirli bir varlığı (çoğunlukla tahvil veya bono gibi sabit getirili menkul kıymetleri) satarak ve daha sonra aynı varlığı geri satın alarak gerçekleşir. Bu işlem, genellikle kısa vadeli nakit ihtiyacı olan kurumlar ve yatırımcılar arasında yaygın olarak kullanılır.

Repo işlemleri iki temel türde olabilir:

1. Ters Repo (Reverse Repo): Ters repo, varlığı satın alan tarafın perspektifinden bakıldığında bir repo işlemidir. Bu işlem, genellikle likiditesi fazla olan kurumlar veya yatırımcılar tarafından kullanılır. Ters repo yapan taraf, belirli bir dönem boyunca belirli bir varlığı alır ve daha sonra söz verilen vade sonunda geri satar. Bu işlem, likidite yönetimi ve kısa vadeli yatırımlar için kullanılır.
2. Repo: Repo işlemi, varlığı satan tarafın perspektifinden bakıldığında gerçekleşir. Bu işlem, genellikle likiditesi azalan kurumlar veya yatırımcılar tarafından kullanılır. Repo işlemi yapan taraf, belirli bir dönem için belirli bir varlığı satar ve aynı varlığı söz verilen vade sonunda geri alır. Bu işlem, kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak veya portföyü çeşitlendirmek amacıyla kullanılabilir.

Repo işlemleri, genellikle faiz oranlarına dayalı olarak fiyatlandırılır. İşlem başlangıcında belirli bir nominal değere sahip olan varlık, vade sonunda geri satın alınırken daha yüksek bir fiyattan geri alınır. Bu fark, faiz oranlarına bağlı olarak belirlenir ve alıcı tarafından ödenir. Bu faiz oranı, repo faizi olarak adlandırılır.

Repo işlemleri, finansal piyasalarda likidite yönetimi, kısa vadeli yatırımlar ve portföy çeşitlendirmesi için yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, merkez bankaları ve diğer finansal kurumlar arasında para politikası uygulamak ve likiditeyi düzenlemek için önemli bir araç olarak da kullanılırlar.

Repo Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Repo (Repurchase Agreement) işlemlerinin hesaplaması, özellikle faiz oranlarının yanı sıra işlemin türüne ve koşullarına bağlı olarak değişebilir. Repo hesaplaması, bir varlığın belirli bir süre boyunca satılıp daha sonra geri alınması işlemine dayanır. İşte repo hesaplamasının temel ilkeleri:

1. Nominal Değer: İlk adım, repo işlemine konu olan varlığın nominal (par) değerini belirlemektir. Bu, söz konusu varlığın gerçek değerini ifade eder.
2. Faiz Oranı: Repo işleminde kullanılacak olan faiz oranını belirlemek önemlidir. Bu oran, satıcı tarafından belirlenir ve genellikle yıllık bir faiz oranı olarak ifade edilir. Faiz oranı, alıcı tarafından ödenecek olan repo faizi olarak hesaplanır.
3. İşlem Süresi: Repo işleminin vadesi veya süresi, alıcı ve satıcı arasında belirlenir. Vade sonunda varlık geri alınacaktır. İşlem süresi, faiz hesaplamalarında önemli bir faktördür.
4. Repo Faizi Hesaplaması: Repo faizi, aşağıdaki formülle hesaplanır:

Repo Faizi = (Nominal Değer x Faiz Oranı x İşlem Süresi) / 365

Bu hesaplama, günlük faiz oranının yıllık orana çevrilmesini içerir. 365 gün baz alınır, ancak bazen işlem süresi 360 gün olarak da kabul edilebilir. Faiz hesaplamaları, işlem süresine ve yerel piyasa uygulamalarına bağlı olarak farklılık gösterebilir.

5. Repo Tutarı: Alıcı tarafından ödenecek olan repo faizi, nominal değer ile çarpılarak repo tutarı hesaplanır.
6. Toplam Geri Ödeme: Repo işleminin sonunda, satıcı tarafından alıcıya geri ödenecek olan toplam miktar, nominal değer ile repo faizi eklenerek hesaplanır.
7. Net Kar veya Zarar: Alıcı ve satıcı, repo işlemi sonunda net kar veya zararlarını hesaplayabilirler. Kar veya zarar, işlemin vadesi boyunca faiz oranlarının nasıl değiştiğine ve hangi koşullar altında gerçekleştiğine bağlı olarak değişebilir.