Tahviller

Tahviller; ülke hazineleri ya da ülkede mal ve hizmet üreten anonim şirketler, kamu kuruluşları veya devlet tarafından bütçe finansmanı ihtiyacının giderilmesi amacıyla ihraç edilen, vadesi bir yıldan fazla olan borçlanma senetleridir.

Tahvillerin satılmasındaki esas amaç; daha ucuz finansman sağlanmasıdır. Tahvili satın alan kişi fon sağlayıcı rolündedir. Bu rol herhangi bir şirket ortaklığını göstermez. Tahvili satın almış olan kişinin sahip olduğu tek hak; ödediği anaparayı faizi ile birlikte geri alma hakkıdır.

Bono ve tahvillerin sınıflandırılması, ihracı yapan gerçek veya tüzel kişiye göre yapılabilmektedir: Tahviller ; ülke hazineleri ya da ülkede mal ve hizmet üreten anonim şirketler, kamu kuruluşları veya devlet tarafından bütçe finansmanı ihtiyacının giderilmesi amacıyla ihraç edilen, vadesi bir yıldan fazla olan borçlanma senetleridir.

Tahvillerin satılmasındaki esas amaç; daha ucuz finansman sağlanmasıdır. Tahvili satın alan kişi fon sağlayıcı rolündedir. Bu rol herhangi bir şirket ortaklığını göstermez. Tahvili satın almış olan kişinin sahip olduğu tek hak; ödediği anaparayı faizi ile birlikte geri alma hakkıdır.

Bono ve tahvillerin sınıflandırılması, ihracı yapan gerçek veya tüzel kişiye göre yapılabilmektedir:

• Hazine Müsteşarlığı tarafından ihracı yapılan tahviller devlet tahvili olarak adlandırılırken, bonolar hazine bonosu olarak adlandırılmaktadır. Anonim şirketler tarafından çıkarılan borçlanma senetleri ise özel sektör tahvilleri olarak sınıflandırılmaktadır.
• Para cinsine göre ihracı yapan ülkenin veya kuruluşun kendi ulusal para birimi dışındaki bir para birimi üzerinden bir banka ya da konsorsiyum aracılığı ile ihraç edilen tahvillere eurotahvil veya daha yaygın adıyla eurobond denmektedir.

Tahvillerin Özellikleri:

• Tahvile yatırım yapan kişi uzun vadeli bir borç verendir. Tahvil yatırımcısının sahip olduğu tek hak; vadesi geldiğinde alacağını tahsil etme hakkıdır. Tahvil sahibinin yönetimde herhangi bir söz hakkı bulunmamaktadır. Buna rağmen alacakların önceliği sebebiyle şirket kâra geçtiğinde öncelikle tahvil sahiplerinin kupon veya anapara ödemesi yapılır.
• Faiz oranlarında yaşanan değişimler tahvil fiyatında da değişikliğe sebep olur. Faizlerdeki yükseliş, elinizdeki tahvilin belirlenmiş faizi daha düşük olduğu için tahvil fiyatında düşmeye neden olmaktadır. Faizler düşüşe geçtiğinde ise elinizdeki tahvilin değeri yükselecektir. Böylece vadesinden önce kârla satış yapılabilmesi mümkün olacaktır.
• Başlangıçtan itibaren sabit durumdaki menkul kıymetler, borçlanma senetlerinin getirisini oluşturur. Tahvil sahibinin enflasyondan daha büyük bir faiz getirisine sahip olduğu durumda reel kâr elde edilmiş olur. Ancak tahvil faizi enflasyondan daha düşük olursa borç veren kişi reel bir geliri elde edemez ve zarar eder.
• Herhangi bir iflas ya da tasfiye durumunda borçların önceliği hükmü uyarınca tahvil sahibi yargı yoluyla anapara ve faiz ödemesi talebinde bulunma hakkına sahiptir. Söz konusu durumda tahvil yatırımcısının hisse yatırımcısına nazaran önceliği bulunmaktadır.

Borçlanma Araçları Piyasası Prosedürü için Tıklayınız.

Bono Nedir?

Bono nedir? ; menkul kıymet niteliğine sahip olup, nakit yerine geçerek ödeme kolaylığı sağlayan emre yazılı kambiyo senetlerine ve sermaye piyasaları aracılığıyla finansman sağlamak için ihraç edilen sabit getirili menkul kıymetlerine denir. Yatırımcıların devlet veya kurumsal yerlerden değişken ya da sabit faiz oranlarıyla belirlenen süre içerisinde kredi aldığını belirten bir belge niteliği taşımaktadır.

Bonoların genel kullanım amacı; şirketler, belediyeler, devletler ve hükümetler tarafından hazırlanan projeleri finanse etmektir. Bonoların vade süresi genel olarak 60 gün ile 300 gün arasında sınırlıdır.

Bir kıymetli evrak olarak kabul gören bonoyu düzenleyen borçlu (muhatap), bononun üzerinde yazılı olan tutarı bononun alacaklısına (lehtar) veya emrettiği kişiye, varsa bononun üzerinde yazılı olan ödeme tarihinde, yoksa ibrazında, kayıtsız şartsız ödeme taahhüdünde bulunur. Bonolar yalnızca emre yazılı olarak düzenlenebilirler ve ciro edilerek devredilebilirler.

Bonolar borsada işlem görmeleri sebebiyle menkul kıymet sınıfına girerler ve risksiz veya düşük riskli olarak sabit getiri sağlarlar. Borçlanma aracı olarak bonolar devletler, yerel yönetimler ve özel şirketler tarafından ihraç edilmektedirler. Borsada işlem gören bonoların ihraç, alım ve satımları 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, kambiyo senedi niteliğindeki bonolar ise 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabidir. 

Tahviller Nedir?

Tahviller Nedir?  devletin veya özel sektör şirketlerinin borçlanarak orta ve uzun vadeli fon sağlamak üzere çıkarttıkları ve anapara ödemesi 1 yıldan uzun sürede yapılan borç senetleridir. 

Tahvil Yatırımı Nasıl Yapılır?

Bankalar veya aracı kurumlar aracılığıyla ikincil piyasalarda işlem gören borç senetleri alıp satabilirsiniz. Borçlanma araçları içerisinde yer alan tahvillere yatırım yapmak oldukça kolaydır. Bunun için ilk olarak, Alnus Yatırım’da vadesiz yatırım hesabı oluşturmalısınız. Burada önemli olan husus; yatırımı yapmadan önce tahvillerin ve piyasanın özelliklerini iyi bilmenizin gerekmesidir. Örneğin; riskleri minimum düzeyde tutmak isteyen bir yatırımcı, özel sektör tahvilleri yerine daha güvenilir olan devlet tahvillerine yatırım yapmalıdır. Devlet tahvillerine uzun vadeli yatırım yaparak getiri elde edebilirsiniz. Ancak bu süreçte enflasyon ve faiz riskini göz önünde bulundurmalı ve sürekli takip etmelisiniz. 

Devlet Borçlanma Senetleri

Devlet İç Borçlanma Senetleri veya kısa adıyla DİBS, Hazine Müsteşarlığı tarafından yurt içi piyasada ihraç edilen borçlanma senetleridir. Devlet borçlu olduğu takdirde, DİBS sahiplerine borçlu olduğu tutarı kupon ödeme tarihlerinde ve vade sonunda ödemekle yükümlüdür. DİBS’ler vadeleri süresince ikincil piyasalarda kişi ve kurumlar tarafından alınıp satılabilmektedir.

DİBS’lerin sınıflandırması yapılırken farklı parametreler göz önüne alınmaktadır. Bu parametreler; vade, ihraç yöntemleri, ihraç edildikleri para birimi cinsi, faiz ödeme türleri ve üzerlerinde kupon taşıyıp taşımamalarıdır.

En yaygın sınıflandırma türü vadeye göre yapılan sınıflandırmadır. Buna göre;

• 1 yıl ve daha uzun vadeye sahip DİBS’ler Devlet Tahvili,
  
• 1 yıldan daha kısa vadeye sahip DİBS’ler ise Hazine Bonosu olarak adlandırılmaktadır.
  

Diğer Devlet İç Borçlanma Senetleri:

• Gelir Ortaklığı Senetleri
  
• Gelire Endeksli Senetler
  
• TCMB Likidite Senetleri

ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARAÇLARI 

Özel Sektör Borçlanma Araçları:

• Özel Sektör Tahvilleri
  
•  Finansman Bonoları
  
•  Banka Bonoları
  
•  Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler
  
•  Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler
  

ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARAÇLARI VERGİLENDİRME ESASLARI

Özel Sektör Borçlanma Araçları Vergilendirme Esasları:

Bireysel Yatırımcılar;

• %15 oranında stopaj uygulanır
• Devlet tahvil ve hazine bonosu ile eşit vergilendirme

Kurumsal Yatırımcılar stopaj oranları;

• Tam mükellef sermaye şirketi %0
• SPKn’ye göre kurulan yatırım ortaklıkları %0
• SPKn'ye göre kurulan Yatırım Fonları %0
  
• Kurumlar Vergisi: Tam Mükellef Kurumlar tarafından elde edilen kazanç kurum kazancına dahil edilir ve Yatırım Fon ve Ortaklıkları hariç %20 Kurumlar Vergisi'ne tabi tutulur. Ödenen stopaj beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir. 

Finansal Kurumsal Yatırımcılar;

• Özel sektör tahvil ve finansman bonosu gelirleri üzerinden BSMV mükellefi kurumlarca; İtfada %5
• Borçlanma araçlarının vadesi beklenmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar üzerinden %1 oranında BSMV hesaplaması gerekmektedir.